گروه سیاسی مشرق- استیضاح وزیر علوم تحقیقات و فناوری، پس از برگزاری جلسات متعدد بین استیضاح کنندگان و وزیر علوم و بعد از مهلت‌های فراوان نمایندگان به وزیر نهایتاً در جلسه علنی روز چهارشنبه مجلس برگزار می‌شود.

مجید نصیر پورسردهایی معاون نظارت و هماهنگی معاونت پارلمانی ریاست جمهوری در مورد همراهان وزیر در روز استیضاح گفت: هنوز همراهان وزیر علوم در جلسه استیضاح مشخص نشده اند.

وی همچنین نامه رضا فرجی دانا وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به «علی لاریجانی» رییس مجلس را در مورد جلسه استیضاح تایید کرد و گفت: در این نامه آقای فرجی دانا از رییس مجلس خواسته است که مصادیق موارد استیضاح مشخص بوده تا امکان پاسخگویی راحت تر باشد.

در حالی که عده‌ای از نمایندگان حامی دولت در مجلس و رسانه‌های همسو با این جریان، سعی در سیاسی نشان دادن استیضاح دارند و علت اصلی این استیضاح را مطرح کردن بحث بورسیه‌ها توسط وزارت علوم می دانند، طیف دیگر با رد این ادعاها به دلایل متعددی برای استیضاح وزیر اشاره می کنند.

نمایندگان استیضاح کننده با اشاره به جلسات متعدد و مهلت هایی که به وزیرداده شده است اتهام سیاسی بودن این استیضاح را رد می‌کنند و اعلام کرده‌اند که از برخورد با بورسیه‌های غیرقانونی استقبال می‌کنند.

جعفری سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس می خواهد که لیست کامل بورسیه‌‌ها در دولت هاشمی، خاتمی و احمدی‌نژاد منتشر شود و اعلام می کند: اینکه در آستانه استیضاح بحث دروغ ۳ هزار بورسیه غیرقانونی را مطرح می‌کنند، یک سناریور روانی-رسانه‌ای هدفمند و برنامه‌ریزی شده در یک ستاد جنگ روانی است.

وی تاکید می کند: خود آقای فرجی‌دانا به شخص بنده گفت که ادعای ۳هزار بورسیه‌‌ غیرقانونی در دولت احمدی‌نژاد را قبول ندارد؛ به کسانی که چنین ادعای را دارند می‌گوییم که اسنادشان را ارائه کنند تا در صورت اثبات برخورد کنیم. دیگران برای آقای وزیر این آش را می‌پزند و ایشان مجبور می‌شود که از دست‌پخت دیگران دفاع کند. همین افرادی که بورسیه‌های غیرقانونی در دولت گذشته را مطرح می‌کنند کسانی هستند که برای وزیر علوم،تعین تکلیف می‌کنند.

وقفه در رشد علمی کشور

یکی از دلایل نمایندگان برای استیضاح، اقدامات حاشیه‌ای و غفلت این وزارتخانه از وظایف اصلی که حرکت در مسیر رشد علمی کشور است، می‌باشد؛ به طوری بر اساس گزارش‌های منتشر شده رتبه علمی ایران طی یک سال گذشته دو پله نزول داشته است. زهره طبیب‌زاده عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس نیز معتقد است: نمایندگانی که استیضاح وزیر علوم را خواستار شدند به خاطر بغض و کینه یا مسائل سیاسی چنین درخواستی نداشتند، دغدغه و نگرانی‌های آنها رشد علمی و پیشرفت نظام است.وی افزود: استیضاح وزیر علوم باید باعث تغییر رویه در وزارت علوم شود در غیر این صورت نمایندگان دست‌بردار نخواهند بود و به هر چیزی که باعث کند شدن رشد علمی و لطمه‌زدن به دانشگاه‌ها و علم کشور شود، برخورد خواهند کرد.

عدم توجه به رویه‌های قانونی

عدم توجه به رویه های قانونی در انتخاب رؤسای دانشگاه و بازگرداندن دانشجویان ستاره دار، از دیگر مواردی بود که در صحبت‌های نمایندگان مجلس مشاهده می‌شد. منصور کبگانیان عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز درباره انتقادات اعضای این شورا به نحوه تعیین روسای دانشگاه از سوی وزیر علوم با اشاره به جمع‌بندی نظر اعضای شورا و رئیس‌جمهور در این زمینه، گفت: «اگر این مشورت طوری جلوه کند که از صندوق آراء چه به صورت فیزیکی و چه الکترونیکی، آرا به هر شکلی خارج شود که عملا در شنونده این‌گونه القاء کند که یک نوع رأی‌گیری انجام شده، نتیجه آن این‌گونه‌ می‌شود که دست شورای عالی انقلاب فرهنگی در تأیید و یا رد روسای دانشگاه‌ها بسته می‌شود.شورای عالی انقلاب فرهنگی به اساتید دانشگاه‌ها علاقمند است و نمی‌تواند نظر 500 نفر و یا مثلا در دانشگاه تهران 2 هزار عضو هیئت‌علمی را نادیده بگیرد. این نحو انتخاب این طور جلوه می‌کند که نصف حق شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌خواهد گرفته شود و رئیس‌جمهور و و اعضاء به درستی این‌گونه جمع‌بندی کردند که نباید در انتخاب رؤسای دانشگاه‌ها القای انتخابات صورت گیرد«.

علیرضا زاکانی در مورد عدم توجه به قانون در مسئله بورسیه و سیاسی کاری های صورت گرفته در این زمینه می گوید: «در واقع سیاست های غلطی که برخاسته از یک نگاه سیاسی و سیاسی کاری بود، در دانشگاه دنبال شد. عده ای با یک ضوابطی در دولت های قبل بورس شده بودند. این ها جلوی همه بورس ها را گرفتند و گفتند باید بازبینی شود. همه را معطل کردند و دانشگاه ها حساسیت نشان دادند. جمعی از نخبگان این کشور زیر سوال رفتند و خانواده ها و دانشگاه ها ملتهب شدند. بحث ما این بود که شما حق انجام چنین کاری را ندارید. گفتند ما فکر می کنیم بعضی از این ها خلاف قانون بورس شدند یا معدلشان پایین است. ما گفتیم شما چنین حقی ندارید که بواسطه گمانه زنی همه بورس شدگان را معطل کنید ولی حق دارید که با تخلفات برخورد کنید ما هم برای برخورد با تخلفات پشتیبان شما هستیم.»

دانشجویان ستاره‌دار

مسئله دیگری که زاکانی به آن اشاره می کند عدم توجه به رویه های قانونی در برخورد با دانشجویان اخراج شده و ستاره دار است: «مشکل بعدی سر کسانی بود که وزارت اطلاعات با توجه به سوابق شان اعلام کرده بود، این ها نمی توانند وارد دانشگاه شوند، علت هم این بود که برخی از این ها به گروه های ضد انقلاب و محارب مانند پژاک و منافقین ارتباط داشتند. زمان قبل از فرجی دانا، آمدند همه این ها را دنبال کردند تا جذبشان کنند«.

وی در ادامه می گوید: «ما به آقای وزیر گفتیم شما دارید تمام گسل های سیاسی، فرهنگی، امنیتی، قومی و مذهبی را فعال می کنید. این دانشگاه، دیگر دانشگاهی نیست که در آن تولید علم صورت بگیرد. در این دانشگاه جریانی شکل می گیرد که اساس انقلاب را هدف قرار می دهد. مثلاً به وی گفتیم که از همین دولت نشریات و تشکل هایی مجوز گرفته اند که داعیه تجزیه ایران را دارند و مکتوبات آن هم موجود است«.

انتصابات مسئله‌دار

خروج از مشی اعتدال به واسطه انتصاب برخی افراد مسئله دار و افراطی در دانشگاههای کشور، از دیگر مواردی است نمایندگان به آن اعتراض داشتند. جبار کوچکی‌نژاد نایب رئیس کمیسیون آموزش مجلس، با تأکید بر اینکه استیضاح وزیر علوم به معنای تقابل با دولت نیست، اظهار می کند نمایندگان با استیضاح وزیر علوم به دولت برای دوری از حاشیه‌ها و سلامت در وزارت علوم کمک می‌کنند. بیشترین عامل استیضاح انتصاب‌ افراد مسئله‌دار است. برخی دانشگاه‌ها امروز به محل تاخت و تاز جریان سیاسی خاصی تبدیل شده‌ است.

حجت‌الاسلام سیدمحمود نبویان نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در واکنش به عزل و نصب‌های صورت گرفته در وزارت علوم می گوید: متاسفانه آقای فرجی‌دانا با اینکه در کمیسیون آموزش و تحقیقات به نمایندگان قول داده بود که از فتنه‌گران در مسئولیت‌های وزارت علوم استفاده نکند، زیر قول خود زده و در این وزارتخانه از فتنه‌گران استفاده کرده است.

بر اساس گزارش‌های منتشر شده بسیاری از انتصابات صورت گرفته توسط فرجی دانا، حتی مورد تأیید وزارت اطلاعات این دولت نیست، به طوری که وزارت اطلاعات در جواب استعلامات برخی از این افراد، انتصاب این افراد را به مصلحت ندانسته بود.

لجبازی با مجلس

نوع عملکرد این وزارتخانه در طول یک سال گذشته به گونه‌ای بوده است که از آن تلقی لجبازی با مجلس به اذهان متبادر می‌شود کما اینکه علیرضا زاکانی در یکی از اظهاراتش به این موضوع اشاره دارد: «مجلس و دولت باید دست به دست هم بدهند نوکری مردم را بکنند. بنای لجبازی با هم را که نباید داشته باشند. مجلس به یک وزیری پیشنهادی(میلی منفرد) رأی نمی دهد، او را معاون خود می کند و مجلس به فرد دیگری تمایل نشان نمی دهد و وزیر علوم او را مشاور ارشد خود می کند. راجع به دانشگاه تهران، شورای عالی انقلاب فرهنگی نسبت به فردی حساسیت دارد و وزارت علوم همان فرد را به عنوان سرپرست معرفی می کند و برای یک سرپرست جدید تودیع و معارفه برگزار می کند.»

مخالفان استیضاح چه می‌گویند؟

در مقابل مخالفان استیضاح هم بنابر دلایلی با این استیضاح مخالفت می کنند؛ یکی از دلایلی که در اظهارات این نمایندگان برای مخالفت با استیضاح به چشم می خورد، عدم اولویت این مسئله در شرایط کنونی است. منصور آرامی، نماینده بندرعباس در مجلس در این زمینه معتقد است: «در حال حاضر و با توجه به وضعیت کنونی اقتصاد کشور ضرورتی برای استیضاح وزیر علوم و تحقیقات نیست. اگر قرارباشد مجلس در مسیر مصالح نظام و کشور حرکت کند نباید مسائل حاشیه‌ای را بر اولویت‌های مهم کشور ترجیح دهد. با احترام به نظر استیضاح کنندگان باید به صراحت گفت که ضرورتی به استیضاح فرجی‌دانا نیست.»

عبدالرحمان رستمیان نماینده مردم دامغان در مجلس نیز معتقد است در شرایط فعلی استیضاح وزیرعلوم ، تحقیقات وفناوری به نفع این وزارت خانه نیست زیرا دانشگاهها در آستانه‌ی شروع به فعالیت هستند.

ابراهيم نکو نماینده مردم رباط کریم می گوید: «در آستانه سال جدید تحصیلی دانشگاه‌ها نیاز به آرامش دارند. با توجه به نزدیکی زمان استیضاح وزیر با سال تحصیلی جدید به نظر می‌رسد استیضاح‌کنندگان باید در قصد خود تجدیدنظر کنند چرا که همان‌طور که استیضاح حق نمایندگان است دقت نظر و رعایت شرایط استیضاح وزیر وظیفه نمایندگان است. در شرایط فعلی استیضاح تمرکز دولت را از مسائل مختلف از بین می‌برد و فکر دولت مخدوش می‌شود و بی‌شک در صورت استیضاح شدن وزیر علوم زمان زیادی از کشور و دولت برای معرفی وزیر جدید گرفته می‌شود و در نهایت جامعه علمی و دانشگاهی ضرر خواهد کرد و استیضاح‌کنندگان باید پاسخگوی تلاطم ایجاد شده ناشی از تصمیم خود باشند.»

طیفی از نمایندگان نیز معتقدند وزیر به تعهدات خود در مقابل نمایندگان مجلس عمل کرده و دغدغه‌های آنها را رفع کرده است. محمد حسن آصفري نماینده مردم اراک می‌گوید: «بسیاری از دغدغه‌های نمایندگان در زمینه انتصابات و دانشجویان ستاره‌دار و همچنین برقراری آرامش در محیط دانشگاه‌ها رفع شده به طور حتم در فرصت باقی مانده٬ از سوی فرجی‌دانا رفع خواهد شد.»

محمد باقر شریعتی نماینده بهبهان نیز معتقد است: «فرجی دانا آرامش را در دانشگاه ها برقرار کرده است. نباید به دانشگاه و وزارت علوم نگاه سیاسی داشت. پیگیری طرح استیضاح وزیر علوم باخت باخت مطلق است یعنی مردم و دانشگاهیان و مجموع دولت از این استیضاح نفعی نمی برند. رسالت دانشگاه جذب و تربیت نخبگان و اساتیدی است که انسان ها را تربیت می کنند. فرجی دانا مردی با دانش و تقوی‌ است که توانسته در این مدت آرامش را در دانشگاه ها برقرار کند، نباید فراموش کرد در یک دهه اخیر دانشگاه ها به دلیل مسائل حاشیه ای در آرامش مطلوبی نبوده اند.»

تلاش برای افشاگری

برخی از نمایندگان نیز دائماً تلاش می‌کنند تا مسئله بورسیه‌ها را به استیضاح مرتبط کنند و دلیل اصلی نمایندگان برای استیضاح را افشای اسامی و جلوگیری از روند بورسیه شدن معرفی می‌کنند؛ به عنوان مثال حامد قادرمرزی نماینده مردم قروه و دهگلان می گوید: «زمانی بحث استیضاح وزیر علوم شدت گرفت که فرجی دانا بحث بورسیه‌های غیرقانونی را مطرح کرد. اگر من جای وزیر بودم اسامی را منتشر می‌کردم. رانت علمی در کشور رخ داده است و دست کمی از فساد سه هزار میلیاردی ندارد. بنابراین به مصلحت است که اسامی حتما منتشر شود، چرا که عده‌ای از موقعیتی که دستشان بود سوء استفاده کردند و حق سه هزار نخبه ضایع شده است تنها به دلیل اینکه ارتباطات دولتی نداشتند.»

در همین راستا برخی از نمایندگان از وزیر علوم می خواهند که در روز استیضاح اسامی مسئولانی که غیر قانونی در دوره دکتی بورس شدند افشا کنند و اسناد بورس های غیر قانونی را منتشر کند.

مسعود پزشکیان می‌گوید: «روز استیضاح ازبرخی موضوعات پرده برداری خواهم کرد. این‌ها افشاگری نیست بلکه یک‌سری اطلاعاتی است که علنی خواهد شد. فضای مجلس خاموش است و امروز شاهد هستیم که عده‌ای مدام در حال فریاد زدن هستند و می‌خواهند دولت را تخریب کنند.»

ایرج ندیمی نماینده لاهیجان نیز معتقد است:«درباره بورسیه های غیر قانونی باید آن دسته از افرادی را که استفاده های غیر قانونی انجام داده اند معرفی کند و از لحاظ قانونی بتواند این موضوع را اثبات کند. اگر این افشاگری ها از طرف وزیر علوم اتفاق بیفتد اکثریت مجلس با اقلیتی که تمایل به استیضاح دارند همراهی نمی کنند.»

این در حالی است در خرداد ماه امسال و بعد از سوءاستفاده رسانه‌های اصلاح‌طلب از اظهارات معاون وزیر علوم در رابطه با دانشجویان بورس شده، این وزارتخانه رسماً با انتشار بیانیه‌ای در سایت خود نسبت به حاشیه سازی های این رسانه اظهار تأسف کرده بود و از افراد بورسیه شده عذرخواهی کرده بود. در این بیانیه آمده بود: «جا دارد هم از عملکرد رسانه‌هایی که بدون توجه به آمار و ارقام، با حاشیه‌سازی موجبات آزردگیتمام بورسیه‌ شدگان را فراهم آوردند و هم از عکس‌العمل‌های شتاب‌زده و هیجانی برخی دیگر از رسانه‌ها و افراد، عمیقاً احساس تأسف کنیم. عکس‌العمل‌هایی که حاصل آن نام بردن از افرادی است که هرگز پرونده‌ای در حوزه بورس نداشته‌اند.»

وزارت علوم در این اطلاعیه آورد: «انتشار رسانه‌ای بعضی تخلفات صورت گرفته در حوزه بورس که با هدف جلوگیری از بروز حاشیه‌های احتمالی وبرای اطلاع رسانی و شفاف سازی و همچنین، حمایت از افراد ساعی و توانمندی که بر اساس آیین نامه‌های مربوط، مشغول به تحصیل شده بودند، صورت گرفت، با حاشیه‌ها و عکس العمل‌هایی همراه بود.»

همچنین وزارت علوم در واکنش به برخی لیست‌های منتشر شده در رسانه‌ها طی چند روز گذشته، این لیست ها را غیر قابل استناد دانست و در اطلاعیه خود اعلام کرد: « فهرستی که اخیراً در بعضی از رسانه‌­ها تحت عنوان فهرست بورسیه­‌های غیرقانونی دولت گذشته منتشر شده است از نظر این وزارت غیر قابل استناد بوده و مراحل پیگرد قانونی انتشاردهندگان آن از جانب دفتر حقوقی وزارت در حال پیگیری است.»

با این وجود یکی از افرادی که در صفحه شخصی خود به انتشار اسامی افراد بورس شده پرداخته بود به نقش وزارت علوم در انتشار اسامی اشاره کرده است. علی غزالی در واکنش به صحبت‌های صدیقی، معاون وزیر علوم که انتشار اسامی بورسیه شدگان را غیر اخلاقی و قابل پیگیرد قانونی دانسته بود نوشت: «جناب آقای صدیقی شما خوب به خاطر دارید که در زمانی که آقای توفیقی سرپرست وزارت علوم بودند و هنوز آقای فرجی دانا برای وزارت معرفی نشده بودند در آن اتاق گوشه ای طبقه 13 شهرک غرب چه کسی این اسامی را به بنده داد و در این مدت چه کسی برای انتشارش مدام تماس میگرفت و پیغام میداد و ما هم بنا به صلاحدید و شرایط تحریک محرکان نشدیم و اگر اکنون هم فکر میکنید که ما ابزار شده ایم و شما ضربه خود را به جریانی زده اید و اکنون در پی زد و بند با همان جریان هستید و برای حذف نامتان از آن لیست مورد نظر مجلس به دنبال خوش خدمتی به ان جریان هستید سخت در اشتباهید که نه تحریکات و نه تهدیدهایی که در این چند روزه از جانب شما و اطرافیانتان برای سکوت در برخی موارد روانه ما شده است کوچکترین تاثیری در اقدام ما نداشته و صرفاً بنا به در خطر دیدن آینده علمی کشور این اقدام را انجام دادیم و تا آخر هم ادامه خواهیم داد و قطعاً بازنده این بد اخلاقی شما خواهید بود.»

نظر شما درباره استدلال نمایندگان برای استیضاح وزیر علوم چیست؟

برای شرکت در نظرسنجی مشرق اینجا را کلیک کنید